Voordat het laat wordt - Kader Abdolah

''Door mijn reizen heb ik veel geleerd van het leven. Bijvoorbeeld dat je niet veel hoeft te weten om de wereld dieper en beter te begrijpen, en je hoeft vooral niet veel te weten om gelukkig te zijn.''

Vragen aan een boekenwurm wat zijn of haar lievelingsboek is is bijna hetzelfde als aan een ouder vragen welk kind er favoriet is. Het is vrijwel onmogelijk om te kiezen. Je houdt namelijk van iets of iemand door zijn eigen specifieke karakter, gedrag innerlijk en/of uiterlijk. En daarom zijn er bij mij ook meerdere boeken favoriet, zoals: Klop maar op een deur van Willard Motley, De Duivenhoudster van Alice Hoffman, Dubbelspel van Aaron, Anna Karenina van Tolstoj en last but not least Het huis van de Moskee van Kader Abdolah. Deze laatste las ik verschillende keren en elke keer was ik weer ontroert. Ook zijn andere boeken maakte indruk, al vond ik ‘Daar waar de Bergen zingen’ het minst. Nu komt Kader Abdolah met het boek ‘Voordat het laat wordt’. Een persoonlijk verhaal over zijn terugreis naar zijn vaderland. Een roman die niet alleen hem meevoert naar zijn innerlijke rust maar jou ook aanspoort om aan je eigen pad te gaan denken.

Dit is het verhaal van ‘Voordat het laat wordt’
Kader Abdolah wil naar huis, het is genoeg geweest.
Maar terugkeren is onmogelijk want in Iran zal hij worden gearresteerd. Hij zoekt een oplossing en weet op een sluwe, literaire wijze, via Iraaks Koerdistan, zijn vaderland binnen te komen, Van daaruit begint hij schrijvend zijn verhaal over zijn mystieke reis te vertellen. Hij bereikt zijn ouderlijk huis, hoog in de bergen, klopt op de deur, maar zijn moeder, die ondertussen dementeert, herkend hem niet.
Abdolah is nu terug, maar eenmaal daar komt hij erachter dat hij zich heeft vergist. Zijn ouderlijke huis is niet de plek waar hij naar verlangde. Die plek blijkt onbereikbaarder dan hij dacht. Wandelend door de bergen komt hij terecht in het oude observatorium van de familie. Daar hebben zijn voorvaderen met zelfgemaakte telescopen de hemel geobserveerd. Vertellend neemt Kader Abdolah ons met die telescopen mee naar ons oorspronkelijke huis, naar de plek waar we allemaal vandaan komen. Ook richt hij zijn telescoop op de steden van het vaderland, waar vrouwen in opstand zijn gekomen tegen de geestelijke macht: ‘Voordat het te laat wordt’.

Auteur Kader Abdolah
Kader Abdolah is het pseudoniem van Hossein Sadjadi Ghaemmaghami Farahani, en is geboren in 1954. In het religieuze gezin waar hij in opgroeide had hij al heel snel de taak de vaderrol van zijn dove en verstandelijk gehandicapte vader over te nemen. Echter droomde Kader ervan om net zoals zijn betovergrootvader schrijver te worden. Vanaf zijn 12^e kreeg hij serieuze interesse in de Westerse literatuur en samenleving. In 1977 sloot hij zich aan bij een linkse partij die tegen het bewind van de sjah en de ayatollahs was. Hij schreef in die tijd voor een illegaal blad en publiceerde twee verhalenbundels onder de naam Kader Abdolah. Samengesteld als eerbetoon aan zijn twee geëxecuteerde vrienden Kader en Abdolah. Door deze en andere politieke activiteiten moest hij uiteindelijk Iran ontvluchten. In 1988 kreeg hij een huis in Zwolle. Kader Abdolah leert zichzelf Nederlands met de boeken van Annie MG Schmidt. In 1993 debuteerde hij met ‘De Adelaars’. Dat wordt bekroond met de debutantenprijs Het gouden Ezelsoor.
Hij schrijft vervolgens columns en in 2005 wordt hij voor zijn boek Het huis van de Moskee geprezen. Zijn boek ‘Voordat het laat wordt’, is zijn verhaal over de terugreis naar zijn vaderland.

Een geheel eigen schrijfstijl en zelfs opmaak
Kader Abdolah is absoluut te herkennen aan zijn geheel eigen handschrift, maar ook de opmaak in zijn boeken is over het algemeen hetzelfde. Hij schrijft niet al te lange hoofdstukken, maakt gebruik van korte alinea’s waardoor pagina’s er overzichtelijk uit zien. Hierdoor zijn zijn boeken vaak ook wat toegankelijker voor jongere lezers of mensen met minder leeservaring. Hij laat fantasie en werkelijkheid in elkaar overlopen maar wordt nergens ongeloofwaardig. Zo ook weer niet in het boek ‘Voordat het laat wordt’. Wel kan zijn gebruik van woorden soms wat deftig of oubollig overkomen, daartegen pas dat wel weer helemaal bij het verhaal.

Geschreven vanuit een ‘ik’ perspectief
In ‘Voordat het laat wordt’ schrijft Kader Abdolah vanuit een ‘ik’ perspectief. Het is tenslotte zijn verhaal en zo komt het voor de lezer ook authentieker over. Het is een wonderlijk leven wat Kader toen nu toe geleefd heeft. Eerst zijn niet al te makkelijke reis naar Nederland en dan nu zijn reis terug naar zijn geboorteland. Het bewonderwaardiger hieraan is de houding van Abdolah zelf. Hij laat het allemaal gelaten over zich heen komen en ziet de gebeurtenissen als een bedoeling van een hogere macht. Zweverig is hij dan totaal weer niet.

Levensles
Kader Abdolah is als een oom die altijd wel een verhaal heeft wanneer je daar op bezoek bent. En je kan niet anders dan betoverend luisteren. Zijn boeken hebben dezelfde magie. Hij schrijft zijn eigen 1001 nacht of het nu logisch is of niet. Nimmer verbaasd maar altijd onderdanig en dankbaar. Hij is gelukkig met wie hij is en met wie hij is. Wat dat aangaat zouden nog veel mensen, ook ik, nog heel wat van hem kunnen leren. Het leven is namelijk al goed genoeg zoals het is.

Boek informatie
Titel: Voordat het laat wordt | Auteur: Kader Abdolah | Uitgeverij: Prometheus | Eerste uitgave: 2023 | Aantal bladzijde: 348 | ISBN 978 90 446 5403 5