zondag 14 maart 2021

De razzia's van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam - Wally de Lange


''In Amsterdam heeft een grote staking plaatsgevonden (...) We hebben iedereen die daar aan deelnam gearresteerd, en - voor degenen die daarin geïnteresseerd zijn - u kunt ze in Mauthausen bewonderen.''



Op het moment van de Februaristaking was Nederland bijna een jaar door de Duitsers bezet. De staking was een verzetsactie tegen de bezetter. De razzia's van 22 en 23 februari 1941 in Amsterdam, waarbij 400 Nederlandse Joodse mannen werden opgepakt en naar Buchenwald en Mauthausen werden gedeporteerd, vormden de directe aanleiding voor de staking.
Hoewel de historische verzetsactie vanaf 1946 jaarlijks wordt herdacht, is er over de razzia's en de slachtoffers minder bekend. Dit boek brengt daar verandering in. Wally de Lang reconstrueert deze geschiedenis en traceert de achtergrond van alle opgepakte mannen. Over de meeste was niets gepubliceerd toen Wally de Land onderzoek aan dit onderzoek begon, er bestond niet eens een volledige namenlijst. Door grondig speurwerk heeft zij van alle mannen iets van hun leven kunnen achterhalen. Het boek verteld het verhaal van hun deportatie, van wat er daarna gebeurde en hoe deze mannen aan hun einde zijn gekomen.
Het onderzoek bevat een grote en schokkende ontdekking: het brengt tot nu toe onbekende feiten aan het licht over de manier waarop tenminste 108 van de vermoedelijk 150 mannen van de Februarigroep aan hun einde zijn gekomen. Het is van grote menselijke en historische betekenis dat Wally de Lang het lot en het einde van deze mannen achterhaald heeft.

Wat een inzet heeft schrijfster Wally de Lang met dit boek getoond en wat een ongelooflijke kennis deelt zij met ons door dit zeer indrukwekkende boek geschreven te hebben. Wanneer je in staat bent om zo gedreven en met respect en ingetogenheid de waarheid te willen achterhalen, van voor jou totaal onbekende, getuig je van een groot hart.
In haar voorwoord geeft ze aan meerdere keren de vraag te horen te hebben gekregen: ''kies je de volgende keer een leuker onderwerp?''. Een logische vraag gezien het onderwerp, maar voor dit het verhaal geldt in ieder geval dat het niet leuker te maken valt. Sterker nog, als lezer raak je verbijsterd over wat er met deze 400 Joodse mannen gebeurd is. (in deze recensie wordt daarom trend geen informatie gegeven om spoilers te voorkomen). Ondanks de afschuwelijkheden die Wally de Lang gewoon rechttoe rechtaan verteld, lees je het boek in een adem uit, wel met hier en daar een diepe snak naar adem.
Hoe is het mogelijk dat deze geschiedenis verborgen is gebleven? Dankzij de precisie van het speuren naar bewijs van de schrijfster en dankzij de precisie en nauwkeurigheid van de Duitsers. Omdat de Duitsers alles tot in de details beschreven en noteerde was er na aanvang van het onderzoek steeds een volgende stap in de reis naar de ondergang van de 400 Joodse mannen te volgen. 
Maar niet alleen de afschuwelijke daden van de Duitsers komen aan het licht. Ook het besef dat Nederland op verschillende gebieden meewerkte. De begeleidende foto's maakte het alleen maar pijnlijker. Het is geen boek wat je leest voor je plezier maar wel een boek wat iedereen zou moeten lezen. Van jong tot oud want niets is zo belangrijk als de geschiedenis. Het verhaal is heel goed leesbaar, het is namelijk niet alleen maar een voortdurende opsomming van feiten. Het is daarentegen ook niet geromantiseerd. Het 
 is een waardig verteld verhaal, over een afschuwelijke gebeurtenis.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten